25 februari 2015
Besluitvorming op basis van consensus of consent: wat is het verschil?
In een nieuwsbrief van Het Nieuwe Werkoverleg werden onlangs op basis van een blog over ‘5 ways to make meetings work for you and your team‘ vier manieren beschreven voor het nemen van besluiten in een overleg: één persoon beslist, op basis van meerderheid van stemmen, consensus of door het lot. Aan die mogelijkheden voeg ik graag een vijfde toe: besluitvorming op basis van consent.
Consent en consensus. Wat is het verschil? Consensus wordt vaak gebruikt in de betekenis van unanimiteit: een besluit is pas genomen als alle deelnemers hier ‘voor’ zijn. Voordeel hiervan is natuurlijk dat de ‘dictatuur van de meerderheid’ wordt voorkomen en dat ook rekening wordt gehouden met de belangen van de minderheid. Nadelen zijn dat het kan leiden tot waterige compromissen en dat het veel tijd kan kosten om deze te bereiken. De vraag is of het wel nodig is dat iedereen ‘voor’ is.
Besluitvorming op basis van consent is één van de sociocratische basisprincipes voor het organiseren van effectieve samenwerking en besluitvorming. Het houdt in dat een besluit wordt genomen, wanneer geen van de aanwezigen overwegend bezwaar heeft tegen het besluit. Het is dus niet nodig dat iedereen 100% ‘voor’ is, maar dat elke deelnemer voldoende ‘voor’ is om het besluit te kunnen en willen (laten) uitvoeren.
Wat gebeurt dan als iemand wel overwegend bezwaar heeft? Dan wordt hem of haar gevraagd de overwegingen / argumenten daarvoor toe te lichten. Dat is anders dan bij een veto. Nadat het bezwaar is toegelicht, is het de verantwoordelijkheid van de hele groep om tot een oplossing te komen (dus niet alleen het ‘probleem’ van degene die het bezwaar heeft ingebracht). Een oplossing kan liggen in toelichting van het voorgenomen besluit (die het bezwaar wegneemt). Ook kan het bespreken van het bezwaar leiden tot verbetering van het voorstel. Zo dragen geuite bezwaren dus bij aan het zoeken naar betere besluiten. En omdat alle deelnemers weten dat ieders consent nodig is om tot een besluit te komen, wordt ieders creativiteit aangesproken en komen er in de meeste gevallen ook oplossingen.
Kortom: besluiten op basis van consent kan in belangrijke mate bijdragen aan succesvol werkoverleg: inhoudelijk betere besluiten en daadwerkelijk commitment voor de uitvoering ervan.
Wil je meer weten? Kijk verder op deze site, op www.sociocratie.nl of laat het me horen.
